Validation vs Verification: ความต่างที่ QA ต้องรู้ เพื่อทำเอกสารเครื่องตรวจจับโลหะให้ถูกต้อง

ในกระบวนการควบคุมคุณภาพอาหาร หนึ่งในหน้าที่สำคัญของฝ่าย QA และ QC คือการจัดทำเอกสารที่เกี่ยวข้องกับ เครื่องตรวจจับโลหะ และ เครื่อง X-Ray สำหรับอาหาร ซึ่งเป็น Critical Control Point (CCP) ของมาตรฐาน HACCP, GMP, BRC, และ FSSC22000 แต่มีคำสองคำที่ทำให้หลายโรงงานสับสนเสมอ นั่นคือ Validation และ Verification แม้สองคำนี้ฟังคล้ายกัน แต่มีความหมาย, ขั้นตอน, ผู้รับผิดชอบ และวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเกี่ยวข้องกับการใช้งานเครื่องตรวจจับโลหะและเครื่องตรวจวัตถุแปลกปลอมในโรงงานอาหาร

บทความนี้จะอธิบายแบบเข้าใจง่าย ๆ ว่า Validation เครื่องจักร คืออะไร, Verification คือ อะไร ต่างกันอย่างไร, QA ต้องทำอย่างไรให้เอกสารถูกต้อง และทำไมโซลูชันจาก Siam Paragon Solutions ถึงช่วยให้คุณทำงานได้ง่ายขึ้น

Validation เครื่องจักร คืออะไร? 
Validation คือ “การพิสูจน์ว่าเครื่องจักรหรือกระบวนการสามารถทำงานได้ตามที่ออกแบบจริง และให้ผลลัพธ์ที่เชื่อถือได้อย่างต่อเนื่อง” หรือพูดง่าย ๆ คือ “พิสูจน์ให้เห็นว่าเครื่องตรวจจับโลหะ หรือเครื่อง X-ray สามารถตรวจเจอสิ่งแปลกปลอมตามสเปกจริงหรือไม่”

Validation เน้นที่อะไร?

• ความสามารถของเครื่อง (Machine Capability)
• ความถูกต้องของการตั้งค่า (Setting Accuracy)
• ความไวตามสเปกจากผู้ผลิต
• การเลือก Test Piece ที่ถูกต้อง
• ไลน์ผลิตจริงทำงานได้ตามที่ระบุ
• พิสูจน์ก่อนเริ่มใช้งานและเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงใหญ่

Validation ต้องทำเมื่อไหร่?

• ก่อนติดตั้งเครื่องจักรใช้งานครั้งแรก
• หลังซ่อมหรือเปลี่ยนอะไหล่สำคัญ
• เปลี่ยนสินค้า / บรรจุภัณฑ์
• เปลี่ยนค่า Sensitivity
• เปลี่ยนรูปแบบสายพานหรือ rejector
  

• เลือก Test Piece ตามมาตรฐาน เช่น Fe, Non-Fe, SUS316
• ทดสอบจุด 3 ตำแหน่งบนสายพาน : ดีดทิ้ง (Center) ซ้าย ขวา
• ทดสอบแบบ “Worst Case Scenario” เช่น สินค้าเย็นจัด, สินค้าใหญ่, ความเร็วสูง
  

ผลที่ได้ต้องแสดงว่า เครื่องตรวจเจอวัตถุแปลกปลอมได้ตามสเปกจริง ไม่ใช่แค่ทดสอบให้ผ่านเฉย ๆ

Validation กับ Siam Paragon Solutions

• ทีมช่างออก Validation Report ให้โรงงาน
• ทดสอบบนสินค้าจริง ไม่ใช่แค่กล่องทดสอบเปล่า
• แนะนำค่า Setting ที่เหมาะสมกับสินค้า
• ออกเอกสารที่สอดคล้องกับมาตรฐาน HACCP และ BRC

Verification คืออะไร? 
Verification คือ “การยืนยันเป็นประจำว่าเครื่องตรวจจับโลหะหรือเครื่อง X-Ray ยังคงทำงานได้ถูกต้องตลอดช่วงการผลิต” หรือพูดง่าย ๆ คือ “ตรวจซ้ำเป็นประจำ เพื่อให้แน่ใจว่าเครื่องยังทำงานได้ดีเหมือนวันแรกที่ตรวจ Validation”

Verification เน้นที่อะไร?

• ตรวจตามความถี่ที่โรงงานกำหนด (เช่น ทุก 2 ชั่วโมง / ทุก Batch)
• ให้แน่ใจว่า Rejector ทำงานปกติ
• ให้แน่ใจว่าเซนเซอร์ไม่หลุด, ไม่เพี้ยน
• ให้แน่ใจว่าพนักงานไม่ปรับค่าผิด
• ตรวจสอบ Log ความผิดปกติ

Verification ต้องทำเมื่อไหร่?

• ระหว่างการผลิตเป็นประจำ
• เมื่อเปลี่ยน shift
• เมื่อเริ่ม Batch ใหม่
• หลังทำความสะอาดเครื่อง
• เมื่อเกิด alarm ผิดปกติ
  

1. ใช้ Test Piece ผ่านเครื่องแบบเดียวกับที่ใช้ Validation
2. ตรวจตำแหน่ง Center / Left / Right
3. บันทึกผลลงเอกสารหรือระบบ
4. หากตรวจไม่ผ่านต้อง หยุดการผลิตทันที ตรวจย้อนกลับสินค้าที่ผลิตก่อนหน้า แจ้งหัวหน้า QA และปรับค่าและทดสอบใหม่
   

• เครื่องสามารถบันทึกผล Test อัตโนมัติ
• มีระบบแจ้งเตือนเมื่อการตรวจไม่ผ่าน
• มี Log File สำหรับ Audit
• รองรับการ Export ข้อมูลเข้าสู่ระบบ QA
  

เปรียบเทียบ Validation vs Verification แบบเข้าใจง่าย

ทำไม QA ต้องเข้าใจความต่างระหว่าง Validation และ Verification?
เพราะทั้งสองอย่างเป็นเงื่อนไขสำคัญของมาตรฐานระดับโลก เช่น HACCP GMP ISO22000 / FSSC22000 BRC และ IFS หากเอกสารไม่ถูกต้อง โรงงานอาจไม่ผ่าน Audit ส่งออกสินค้าไม่ได้ ถูกคู่ค้าปฏิเสธสินค้า ถูกรีเจกต์ทั้ง Batch และเสียความเชื่อมั่นระยะยาว และที่สำคัญที่สุด QA ต้องพิสูจน์ได้ว่าเครื่องตรวจจับโลหะและเครื่อง X-ray “ทำงานจริง” และ “ทำงานต่อเนื่อง” เครื่องตรวจวัตถุแปลกปลอมของ Siam Paragon Solutions ทั้ง Metal Detector และ X-Ray ถูกออกแบบมาเพื่อสนับสนุนงาน QA โดยเฉพาะ เช่น:

• ระบบบันทึกข้อมูล Test อัตโนมัติ  ลดงานเอกสารของ QA มากกว่า 50%
• User Access Control  ป้องกันการปรับค่าผิดพลาด
• Log File ครบถ้วน  รองรับ Audit จากญี่ปุ่นและยุโรป
• ระบบ Reject แม่นยำ  เช่น Airjet Pusher Shuttle Dropout Flipper
• Calibration & Validation จากทีมช่างมืออาชีพ  พร้อมเอกสารที่ผ่านมาตรฐานสากล
  

หากโรงงานของคุณต้องการเอกสาร Validation & Verification ที่ถูกต้อง พร้อมเครื่องตรวจวัตถุแปลกปลอมที่รองรับมาตรฐานส่งออก Siam Paragon Solutions พร้อมให้คำปรึกษา ออกแบบระบบ และทดสอบเครื่องจริงกับสินค้าของคุณ

ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม
โทร. : +66(0)2-394-9932
มือถือ : +66(0)99-827-0078
Email : marketing@siamparagons.co.th
Website : Siam Paragon Solutions Co.,Ltd.
Website Profile: บริษัท สยามพารากอน โซลูชั่นส์ จำกัด
Facebook : Siam Paragon Solutions - ศูนย์รวมเครื่องจักรอุตสาหกรรมอาหาร